Susanne Cook-Greuter
Susanne Cook-Greuter, rozwijając teorię Jane Loevinger, opracowała teorię rozwoju ego, która opisuje dziewięć etapów rozwojowych. Te etapy obejmują różne poziomy złożoności myślenia, emocji i relacji interpersonalnych.
Etapy rozwoju
Poniżej przedstawiono szczegółowy opis każdego z tych etapów:
Pre-Socjalny/Impulsywny (S-I): Ten etap jest charakterystyczny dla małych dzieci, które wykazują impulsywność, egocentryzm i mają ograniczoną zdolność do wyrażania emocji. Dzieci na tym etapie mają trudności z rozróżnianiem swojego wnętrza od świata zewnętrznego.
Impulsywno-Opiekuńczy (S-II): Osoby na tym etapie zaczynają dostrzegać swoje potrzeby i pragnienia, ale nadal są skoncentrowane na sobie i mają trudności z uwzględnianiem perspektyw innych. Są silnie związane z autorytetami i przestrzegają zasad, aby uniknąć kar.
Opiekuńczo-Dyplomatyczny (S-III): Na tym etapie jednostki zaczynają być bardziej wrażliwe na potrzeby i uczucia innych, uczą się zachować lojalność wobec grupy i stawiają potrzeby grupy ponad swoimi. Są uległe wobec autorytetów i dbają o zgodność z normami społecznymi.
Autorytarny/Ekspert (S-IV): Osoby na tym etapie wykazują silną wiedzę i umiejętności w określonych dziedzinach, dążąc do osiągnięcia sukcesu i uzyskania uznania. Są konkurencyjni, silnie związani z własnymi przekonaniami i dążą do osiągnięcia niezależności od innych.
Indywidualista (S-V): Na tym etapie jednostki zaczynają rozumieć, że istnieje wiele perspektyw i wartości, zaczynają kwestionować własne przekonania i zdają sobie sprawę z względności prawdy. Są otwarte na zmiany, dążą do samorealizacji i rozwijają zdolność do empatii.
Strateg (S-VI): Osoby na tym etapie są zdolne do myślenia systemowego, rozumienia złożoności świata i dostrzegania wzajemnych zależności między różnymi perspektywami. Są skłonne do współpracy, mają zdolność do przewidywania konsekwencji swoich działań i dążą do integracji różnych aspektów swojego życia.
Altruistyczny-Integracyjny (S-VII): Na tym etapie jednostki wykazują głębokie zrozumienie dla innych ludzi, kultur i tradycji, dążą do integracji różnych perspektyw i działają w oparciu o wspólne dobro. Osoby na tym etapie są zdolne do empatii na wyższym poziomie, pracują nad swoją duchowością i starają się łączyć różne aspekty życia w spójną całość.
Konstruktywista (S-VIII): Osoby na tym etapie rozwoju charakteryzują się zdolnością do rozumienia i akceptowania paradoksów oraz sprzeczności w życiu i wiedzy. Posiadają zdolność do twórczego myślenia, przekraczania tradycyjnych ram poznawczych i działania w sposób holistyczny, integrując różne perspektywy.
Unitive (S-IX): Ten etap rozwoju jest rzadko osiągany i wiąże się z głęboką duchowością, jednością ze światem i zrozumieniem bezgranicznej miłości. Osoby na tym etapie mają zdolność do transcendowania ego, identyfikowania się z całą ludzkością i dostrzegania wyższego celu w życiu.
Warto zauważyć, że większość dorosłych funkcjonuje na etapach 3-5, a tylko nieliczni osiągają wyższe etapy rozwoju ego. Proces przechodzenia przez te etapy jest indywidualny i zależy od różnych czynników, takich jak doświadczenia życiowe, kontekst kulturowy, osobiste wartości czy duchowość. Teoria Cook-Greuter oferuje ramy do zrozumienia, jak jednostki ewoluują w miarę jak rozwijają się ich zdolności poznawcze, emocjonalne i interpersonalne.
Polecane książki
Susanne Cook-Greuter jest autorką wielu artykułów naukowych, rozpraw i książek dotyczących teorii rozwoju ego. Poniżej przedstawiam listę najważniejszych publikacji tej autorki:
"Postautonomous Ego Development: A Study of Its Nature and Measurement" (1999) - To rozprawa doktorska Cook-Greuter, w której przedstawia ona badania nad rozwojem ego, a także szczegółowy opis dziewięciu etapów rozwoju ego. Jest to podstawowe źródło informacji na temat jej teorii.
"Mature Ego Development: A Gateway to Ego Transcendence?" (2000) - W tym artykule Cook-Greuter analizuje związek między dojrzałym rozwojem ego a duchowością, transcendencją ego i wyższymi poziomami świadomości.
"A Detailed Description of the Development of Nine Action Logics in the Leadership Development Framework Adapted from Ego Development Theory" (2005) - Współautorstwo z Terri O'Fallon. Publikacja ta przedstawia zastosowanie teorii rozwoju ego w kontekście rozwoju liderów i zarządzania.
"Making the Case for a Developmental Perspective" (2004) - Współautorstwo z Huyem. Artykuł ten prezentuje argumenty za przyjęciem perspektywy rozwojowej w badaniach nad zachowaniami organizacyjnymi, liderami i zarządzaniem.